Rozwój dużej motoryki dziecka przedszkolnego – Jak wspierać aktywność fizyczną malucha?

Rozwój dużej motoryki, czyli zdolności do wykonywania większych ruchów ciałem, takich jak chodzenie, bieganie, skakanie, wspinanie się czy rzucanie piłką, jest jednym z kluczowych aspektów rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym. To w tym okresie dzieci nabierają pewności siebie w swoich fizycznych umiejętnościach, co wpływa na ich ogólną sprawność oraz poczucie własnej wartości. Warto zadbać o odpowiednią stymulację ruchową w wieku przedszkolnym, ponieważ może ona mieć kluczowe znaczenie dla harmonijnego rozwoju dziecka w wieku późniejszym. Baczne obserwowanie rozwoju motoryki u dziecka pozwoli na wczesną diagnozę wszelkich nieprawidłowości rozwojowych i pomoże w rozwianiu wszelkich niepokojów rodziców i wychowawców.

Stymulacja ruchowa dzieci w wieku żłobkowym i przedszkolnym warunkuje harmonijny rozwój dziecka w wieku późniejszym.

Co to jest duża motoryka?

Duża motoryka to umiejętność wykonywania dużych ruchów całym ciałem. Jak podkreśla Grabowska A.  rozwój dużej motoryki wymaga zaangażowania większych grup mięśniowych, takich jak nogi, ramiona i tułów. Przykłady dużej motoryki to chodzenie, bieganie, skakanie, wspinanie się, jazda na rowerze, a także rzucanie i łapanie piłki.

Rozwój tych umiejętności ma bardzo duże znaczenie nie tylko dla zdrowia fizycznego dziecka, ale także dla jego poczucia sprawczości i osiągania sukcesów. Dlatego ważne jest dla prawidłowego rozwoju dziecka osiąganie kamieni milowych w rozwoju motoryki w odpowiednim czasie.

Pobyt w żłobku a potem przedszkolu oraz zabawy z rówieśnikami pomagają w lepszej obserwacji etapów rozwoju dziecka i pozwolą rodzicom na samodzielna ocenę oraz odpowiednia konsultację z wychowawcami i specjalistami, w celu diagnozy, czy dziecko rozwija się prawidłowo i jakie elementy zabaw wprowadzać w odpowiednim wieku.

Etapy rozwoju dużej motoryki u dziecka przedszkolnego

• Wiek 3-4 lat: Dzieci zaczynają pewniej biegać, skaczą przez przeszkody, potrafią chodzić po równoważni lub wąskiej powierzchni. Rozwijają również umiejętność rzucania i łapania piłki. Według Nowaka M.  w tym wieku następuje intensywny rozwój umiejętności lokomocyjnych, które stanowią podstawę do dalszego rozwoju motorycznego.

• Wiek 4-5 lat: Kaczmarek B.  zwraca uwagę, że dzieci stają się bardziej samodzielne w zakresie aktywności fizycznej. Z większą precyzją koordynują ruchy, skaczą na jednej nodze, chodzą naprzemiennie po schodach, wspinają się po drabinkach, a także zaczynają jeździć na rowerze.

• Wiek 5-6 lat: Sadowski P. zauważa, że dzieci w tym wieku doskonalą umiejętności biegowe, potrafią grać w proste gry zespołowe, takie jak „berek”, „klasy” czy „zbijak”, a ich zdolności w zakresie równowagi i koordynacji są już na wysokim poziomie.

• 
  

Jak wspierać rozwój dużej motoryki u przedszkolaka?

1.    Zachęcanie do aktywności na świeżym powietrzuJak twierdzi Kowalska M.  „kontakt z przyrodą i możliwość swobodnej zabawy na świeżym powietrzu to kluczowe elementy wspierające rozwój fizyczny i psychiczny dziecka”. Na placach zabaw dzieci znajdują dużą ilość przestrzeni i sprzętów, które pomagają rozwijać motorykę dużą.

2.    Gry i zabawy ruchowe w grupieZdaniem Nowaka M.  „gry zespołowe pozwalają na rozwój koordynacji ruchowej oraz kompetencji społecznych”. Zabawy takie jak „berek”, „ciuciubabka” czy „przeciąganie liny” uczą współpracy, równowagi i zręczności.

3.    Zajęcia z piłkamiPiekarski R.  podkreśla, że „ćwiczenia z piłką rozwijają zdolności manipulacyjne, a także wzmacniają mięśnie kończyn i wspomagają rozwój koordynacji oko-ręka”. Dodatkowo dostarczają nam informacji na temat rozwoju praksji u dziecka. 

4.    Zabawy z wykorzystaniem sprzętu gimnastycznegoGrabowska A.  wskazuje, że korzystanie z takich przyrządów jak skakanki, równoważnie czy materace znacząco poprawia koordynację ruchową i uczy dzieci kontroli nad własnym ciałem.

5.    Zabawy w wodzieWedług Nowaka M.  pływanie to jedna z najlepszych aktywności wspierających rozwój mięśniowy i motoryczny dzieci. Ćwiczenia w wodzie wzmacniają mięśnie, rozwijają równowagę i poprawiają kondycję.  Kolejną zaletą pływania jest stymulacja zmysłu propriocepcji poprzez stymulację receptorów czucia głębokiego w stawach, ścięgnach i mięśniach. 

6.    Codzienne proste aktywnościKaczmarek B.  zwraca uwagę, że „codzienne czynności, takie jak sprzątanie czy porządkowanie zabawek, to doskonały sposób na rozwój motoryki dużej u dziecka, ponieważ angażują wiele grup mięśniowych”. 

Podsumowanie

Rozwój dużej motoryki jest jednym z fundamentów zdrowego rozwoju przedszkolaka. Jak podkreśla Borkowski P.  „aktywność fizyczna kształtuje nie tylko sprawność dziecka, ale także jego poczucie pewności siebie i zdolności społeczne”. Dlatego warto wspierać dzieci w aktywności fizycznej, oferując im różnorodne możliwości ruchu w domu, na świeżym powietrzu oraz w gronie rówieśników.

Lista aktywności dla dzieci przedszkolnych

• Zabawy na placu zabaw (huśtawki, zjeżdżalnie, drabinki)

• Bieganie i zabawy ruchowe (berek, ciuciubabka, raz-dwa-trzy Baba Jaga patrzy, Gąski Gąski do domu, Murarz, Na dywanie siedzi Jeż, tor przeszkód)

• Jazda na rowerze i hulajnodze

• Gra w klasy

• Przeciąganie liny, skakanie przez nią lub kręcenie

• Pływanie i zabawy w wodzie

• Taniec i układy choreograficzne

• Skakanie przez skakankę i przeskakiwanie przeszkód

• Rzucanie i Łapanie  piłki,  baniek, woreczków, zwiniętej pary skarpetek, poduszki,

• Chodzenie po równoważni, krawężnikach lub niskich murkach, 

• Wspinaczka na ściankach wspinaczkowych, drzewach

• Czołganie się, turlanie i chodzenie na czworakach

• Malowanie, rysowanie na różnych powierzchniach np. na chodniku, dużym arkuszu papieru. 

Zachęcamy do zapoznania się szerzej z tematyką rozwoju motoryki u dzieci. Istnieje w tym zakresie sporo dostępnej literatury fachowej. Podajemy poniżej kilka źródeł fachowej wiedzy na ten temat.

Bibliografia:

• Borkowski, P. (2019). Aktywność ruchowa jako klucz do sukcesu emocjonalnego dziecka. Wydawnictwo Edukacyjne.

• Grabowska, A. (2019). Rozwój psychomotoryczny dziecka w wieku przedszkolnym. Wydawnictwo Naukowe PWN.

• Kaczmarek, B. (2018). Rozwój ruchowy dzieci przedszkolnych. Wydawnictwo Pedagogiczne.

• Kowalska, M. (2017). Rola aktywności fizycznej w rozwoju dziecka. Wydawnictwo Akademickie.

• Nowak, M. (2021). Rozwój motoryczny dzieci w wieku przedszkolnym. Wydawnictwo Naukowe PWN.

• Sadowski, P. (2020). Aktywność fizyczna dzieci i jej znaczenie w procesie wychowania. Wydawnictwo Edukacyjne.

#motorykadziecka #motorykaduza #prawidłowyrozwójdziecka #rozwójruchowy